Grupa LOTOS należy do największych zakładów przemysłowych zlokalizowanych na terenie Gdańska. Nie jest tajemnicą, że z przetwarzaniem ropy naftowej wiąże się również znaczna emisja zanieczyszczeń do powietrza, co potencjalnie może wpływać na jego jakość poza granicami zakładu. Konieczność prowadzenia pomiarów imisji wynika z obowiązujących w Polsce przepisów prawnych w tym zakresie.
W 1976 r. jako pierwsi w Polsce zainstalowaliśmy i uruchomiliśmy profesjonalny i w pełni automatyczny system monitoringu jakości powietrza. W tym czasie krajowy monitoring powietrza był szczątkowy i bazował na pomiarach manualnych, które dostarczały wyniki obarczone dużą niepewnością. W momencie uruchomienia nasz system był najnowocześniejszym systemem monitoringu atmosfery zarówno w Polsce jak i w Europie. Zgodnie z założeniami projektowymi, składał się on z 18 stacji pomiarowych zlokalizowanych na terenie Gdańska. W jego skład wchodziło:
-
dziewięć stacji do pomiaru zawartości węglowodorów, zlokalizowanych w promieniu 1-3 km od rafinerii,
-
dziewięć stacji pomiaru zawartości dwutlenku siarki rozmieszczonych na terenie miasta w odległości 5-10 km od rafinerii, oraz
-
stacja meteorologiczna zlokalizowana w centrum zakładu, dokonująca pomiarów temperatury, ciśnienia, wilgotności względnej, nasłonecznienia, prędkości i kierunku wiatru.
W 1995 r. powołana została Fundacja „Agencja Regionalnego Monitoringu Atmosfery Aglomeracji Gdańskiej” (ARMAAG). Powstanie na terenie Trójmiasta profesjonalnej instytucji powołanej wyłącznie do badania stanu powietrza atmosferycznego spowodowało konieczność reorganizacji systemu monitoringu zbudowanego przez nas wcześniej. Dostosowaliśmy go do współpracy z regionalnym monitoringiem ochrony atmosfery ARMAAG obejmującego aglomeracje gdańską, mierzącego głównie zanieczyszczenia energetyczne na terenie całej aglomeracji. Przy wyznaczaniu lokalizacji punktów pomiarowych nowego monitoringu atmosfery skoncentrowaliśmy się wyłącznie na zanieczyszczeniach charakterystycznych dla rafinerii ropy naftowej. Dodatkowo, w ramach regionalnego monitoringu atmosfery zakupiliśmy dla miasta dwie stacje pomiarowe, które wyposażone zostały w analizatory mierzące zanieczyszczenia energetyczne.
Obecnie w ramach naszego systemu monitoringu powietrza działa sześć stacji, rozlokowanych w najbliższym otoczeniu rafinerii i na jej terenie. Na pięciu z nich mierzymy stężenia węglowodorów niemetanowych, węglowodorów ogółem i metanu, a na trzech, od lutego 2006 roku, prowadzimy pomiary stężeń BTEX (benzenu, toluenu, etylobenzenu i ksylenów). Zaznaczyć przy tym należy, że wskaźnikami oddziaływania rafinerii na otoczenie są tu jedynie węglowodory niemetanowe i BTEX. Głównym źródłem metanu w powietrzu są procesy naturalne. Dodatkowo, na jednej stacji, zlokalizowanej w centralnej części zakładu. prowadzimy pomiary warunków meteorologicznych. Poniższy rysunek przedstawia lokalizacje wspomnianych stacji, a w tabelce pod nim zestawiliśmy szczegółowy zakres prowadzonych na każdej z nich pomiarów.
Kliknij na lokalizację stacji, aby wyświetlić średnie wartości mierzonych na niej parametrów:
|
Parametr |
Numer stacji / przeprowadzanie pomiaru | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
1 (ul. Sitowie) |
2 (ul. Zawiślańska) |
3 (ul. Steczka) |
4 (ul. Płońska) |
5 (ul. Benzynowa) |
6 (Stara sterownia) | |
| Stężenia zanieczyszczeń | ||||||
| Benzen |  |
 |
|
|
|
|
| Toluen | |
|
|
|
|
|
| Etylobenzen | |
|
|
|
|
|
| m,p-ksyleny | |
|
|
|
|
|
| o-ksylen | |
|
|
|
|
|
| Metan | |
|
|
|
|
|
| Węglowodory niemetanowe | |
|
|
|
|
|
| Suma węglowodorów | |
|
|
|
|
|
| Warunki meteorologiczne | ||||||
| Ciśnienie atmosferyczne | |
|
|
|
|
|
| Kierunek wiatru | |
|
|
|
|
|
| Prędkość wiatru | |
|
|
|
|
|
| Temperatura | |
|
|
|
|
|
| Wilgotność | |
|
|
|
|
|
| Nasłonecznienie | |
|
|
|
|
|
| Opad | |
|
|
|
|
|